TÜRKÇENİN TEMEL ÖZELLİKLERİ

Türkçe; tarihi 8. yy'a dayanan ve ilk yazılı metinlerin Orhun Abideleri kabul edilen, dünyada en çok konuşulan diller arasında yer almaktadır. Oldukça köklü bir yapıya sahip olması sebebi ile sürekli farklı kültürlerin etkileşimi doğrultusunda gelişmeye devam etmiştir.
Türkçenin özellikleri; gelişim süreci, yapı bilgisi ve ait olduğu dil ailesi olmak üzere üç alt başlık altında incelemek mümkündür.

Türkçe ’ye ait ilk yazılı metinlerin Orhun Abideleri olarak kabul edilmesine rağmen; eski medeniyetler arasında yer alan Sümerler ’de yüz elliye yakın Türkçe kelime ile karşılaşılmıştır. Sumerolog Landsberger tarafından ortaya atılan bu iddia günümüzde hala geçerliliğini korumaktadır. Yaptığı çalışma neticesinde Sümerler ’in günümüze ulaşan kaynakları arasında yer alan kitabelerde kullanılan bazı kelimelerin Anadolu'nun doğusunda yer alan kavimlerde kullanılan kelimeler olduğu sonucuna varmıştır.

 Türkçenin Özellikleri

Türk dili dünyada kullanılan ve tarihi oldukça eskiye dayanan dil grubunda olmasına rağmen, günümüze ulaşan ve incelenebilir durumda olan kaynaklar oldukça sınırlı bulunmaktadır. Türk dili Orta Asya ve Anadolu olarak iki coğrafi konuma göre farklı şekillenmiştir. Türkçenin özellikleri olarak belirtilen başlıklarda Anadolu Türkçesi’ne ait bilgiler verilecektir.

Anadolu Türkçesi günümüz Türkiye sınırları içinde konuşulan ve sınır komşularının tarih birliği sağlamasına bağlı olarak gelişim göstererek oldukça geniş coğrafya da kullanılan dil olma özelliğine sahiptir. Anadolu Türkçesi günümüzde konuşulan dile kaynaklık etmektedir. Bu yüzden günümüz Türkçesi, batı dili olarak tanımlanmaktadır.

Türkçenin Gelişim Süreci

Günümüz Türkçe ’si, Türk boyları arasında yer alan Oğuz Boyu’na dayanmaktadır. 13.yy’da yaşamış olan Yunus Emre Anadolu Türkçesinin temsilcisi sayılmaktadır. Eserlerinde kullanmış olduğu; imgeler ve ögeler Türk dili hakkında bilgi sahibi olunmasına yardımcı olmaktadır. Özellikle açık ve yalın bir anlatım ile eserlerini oluşturması günümüz diline tarihi açıklık getirmektedir.

Türkçenin özellikleri oluşturulurken gelişim süreci hakkında bilgi sahibi olunması gerekmektedir Türkçe gelişim süreci boyunca birçok kültür ile etkileşim halinde kalması, dilin zenginleşmesine ve farklı kültürleri etkilemesine neden olmuştur. Türkiye sınırları içerisinde ağız ve şive farklılarını oluşması ise coğrafi konuma bağlı tutulmuştur.

Türkçe'nin Yapı Bilgisi

Her dilin kendine özgü bir yapısı olduğu gibi Türkçe'nin de kendine has bir yapısı bulunmaktadır. Bu yapı ortak olduğu dil ailesi ile oldukça benzerlik gösterse de kelimelerin dizim sırası, cümle kurma şekiller veya konuşma dilinde kullanılan ögeler oldukça farklılık göstermektedir.

Türk dili özelliği itibari ile sondan eklemeli dil olarak kullanılmaktadır. Bu durumu açıklamak gerekirse; Türkçe dilinin barındırmış olduğu ekler, ögelerin sonuna getirilerek kelimeler oluşturulmaktadır. Yani kelimeleri kökünde herhangi bir değişiklik olmadan çekim ve yapım ekleri ile türetilmektedir. Türkçe'nin özellikleri arasında yer edinen bu durum Türkçeyi en kolay öğrenilebilir dil grubunda yer almasına sebep olmuştur.

Cümlede öge dizilimi ise; özne başta, yüklem sonda ve belirtilen durum veya nesneler ise ortada kullanılmaktadır. Bu durum kurallı cümle olarak tanımlanan dizilim için geçerli bulunmaktadır. Devrik cümlelerde ise öge dizilimi oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Yüklem başta veya ortada diğer ögeler ise yüklemin konumunda bulunmaktadır. Soru cümlesinde ise ilgili soru kalıpları kullanılarak özne ve yüklem arasına yerleştirilmektedir.

Türkçe'nin temelleri arasında sayılabilecek cümle kurma türleri, yapım ve çekim ekleridir. Konuşma veya yazma dilinde farkında olmadan kullandığımız kalıplardır. Ağız ve şive farklıları olsa da temelde cümle kurma, kelime türetme ortak hareket noktalarıdır.

Türk Dili Ait Olduğu Dil Ailesi

Türkçe Ural-Altay dil ailesinde değerlendirilmektedir. Türkçenin özelikleri hakkında yapılan çalışmalarda Altay koluna ait olduğu ortaya çıkarılmıştır. Dil ailesi grupları oluşturulurken ortak dil özellikleri temel alınarak gerçekleştirilmektedir. Sondan eklemeli diller olarak da bilinmektedir.

Türkçe köken bakımında Asya’da doğmuş ve varlığına burada sürdürerek gelişimine Anadolu Türkçesi ve son olarak Batı Dili olarak tamamlamıştır. Ait olduğu dil ailesi ile benzer nitelikte özellikler taşıması, bu dillerin hızlı bir şekilde öğrenilmesine neden olmuştur.
  • Paylaş:
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR